مقایسه روشهای برآورد تولید در بوته زارهای مناطق استپی استان قم

بیشترین میزان سطح خشکیها در کره زمین به مراتع اختصاص داشته و مرتع اولین منبع ارزشمند تولید علوفه دامها است . جهت بهره برداری صحیح از مراتع نیاز به یک ارزیابی جامع می باشد تا اطلاعات کمی برای آنالیز مرتع تهیه شود. مشخص کردن ظرفیت چرای مراتع براساس میزان علوفه تولیدی در یک دوره رویش یکی از اساسی ترین موارد اداره و مدیریت مرتع است . لازم به ذکر است که قسمت اعظم مراتع کشور ما را بوته زارها فرا گرفته اند که کارشناسان مرتعداری عوما جهت اندازه گیری تولید بوته ایها با مشکل مواجه هستند. از طرفی مطمئن ترین و دقیق ترین روش تعیین میزان تولید، روش قطع و توزین می باشد در صورتیکه این روش علاوه بر تخریب مرتع مستلزم صرف وقت و هزینه زیاد می باشد. تحقیق حاضر به مقایسه پنج روش برآورد تولید شامل: نمونه گیری مضاعف ، اندازه گیری پوشش در قالب نمونه گیری مضاعف ، مقایسه ای محصول، آدلاید و روش قطع و توزین بعنوان شاهد می پردازد تا روش مناسب از لحاظ دقت ، سرعت عمل، هزینه و سهولت بکارگیری در مراتع بوته زار تعیین گردد. بدین منظور دو تیپ گیاهی در مراتع استپی استان قم مدنظر قرار گرفت . تیپ شماره یک در مرتع حسین آباد قره سو و تیپ شماره دو در مرتع الهیار واقع می باشد. گیاه مورد نظر در تیپ شماره یک artemisia sieberi و در تیپ شماره دو salsola rigida می باشد. تولید و زمان صرف شده در پنج مختلف و در هر دو تیپ بصورت جداگانه اندازه گیری شده و در مورد مقایسه قرار گرفت . نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها در هر دو تیپ نشان می دهد که روشهای مختلف برآورد تولید در سطح 5 درصد و 1 درصد با یکدیگر اختلاف معنی دار دارند. از طرفی با ملاحظه نتایج حاصل از مقایسه میانگین مشاهده می شود که تنها بین میانگین تولید روش مقایسه ای با روش شاهد اختلاف وجود دارد. پس چنین نتیجه گیری می شود که روش مقایسه ای در بوته زارها کاربرد ندارد. در مورد زمان مورد نیاز هر یک از روشها، در تیپ شماره یک روش آدلاید و در تیپ شماره دو روش اندازه گیری پوشش زمان کمتری نیاز داشتند. در مجموع چنین نتیجه گیری می شود که برای اندازه گیری تولید بوته زارها، روش آدلاید روشی مناسب ، دقیق، کم هزینه و غیرمخرب می باشد و در مقایسه با سایر روشها به زمان کمتری نیاز دارد.